Wednesday, March 7, 2007

Ω ξειν, αγγέλειν Λακεδαιμονίοις...

... ότι τήδε κείμεθα, τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι.

Δεν είναι φυσικά και κανένα τρανό twist να πω ότι οι 300 πεθαίνουν στο τέλος της ταινίας. Το θέμα είναι πώς εχουν φτάσει ως εκεί και το τι έρχεται μετά.

Οι 300 του Zack Snyder είναι βασισμένοι, ως γνωστόν, στο ομώνυμο comic του Frank Miller. Αυτό συνεπάγεται δύο πράγματα: Πρώτον, δεν είναι ακριβής ιστορική αναπαράσταση της μάχης των Θερμοπυλών και δεύτερον, ακολουθεί τις ιδιαίτερες στυλιστικές επιλογές που έκανε ο Miller για να διηγηθεί την ιστορία του. Με τις ίδιες τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν για τα γυρίσματα του Sin City (γύρισμα μπροστά σε blue screen, απουσία σκηνικών, ψηφιακό ρετουσάρισμα της εικόνας, κλπ.), επίσης βασισμένου στο έργο του Miller, ο Snyder αναπαράγει το όραμα του συγγραφέα/εικονογράφου σχεδόν στην εντέλεια. Η κάθε σκηνή είναι σαν να ξεπηδάει από τις σελίδες του comic, τα χρώματα ακολουθούν την παλέτα με την οποία έντυσε την ιστορία η Lynn Varley, ενώ δεν είναι λίγες οι στιγμές που οι εικόνες θυμίζουν ζωγραφικούς πίνακες.

Ακολουθώντας πιστά το original υλικό, η ταινία παίρνει την ιστορία της μάχης των Θερμοπυλών όπως τη γνωρίζουμε από τους Περσικούς Πολέμους και την ξεγυμνώνει στα βασικά της χαρακτηριστικά: την τελική αντίσταση μιας μονάδας στρατιωτών ενάντια σε έναν ανώτερο αριθμητικά εχθρό χωρίας καμία πιθανότητα νίκης, η οποία όμως έμελλε να αλλάξει αποφασιστικά την πορεία του πολέμου και κατά πολλούς, τη ροή της Ιστορίας ολόκληρης.

Αυτή την ιστορία λέει ο Frank Miller, αυτή και ο Zack Snyder με την ταινία του. Η στυλιστική απεικόνιση που επέλεξε ο Miller για να εξιστορήσει τα γεγονότα αυτά περνά αυτούσια και στην ταινία.
Έτσι, οι Σπαρτιάτες είναι μυώδεις, επαγγελματίες στρατιώτες που ζουν για να μάχονται και πηγαίνουν στη μάχη για να νικήσουν ή να πεθάνουν, ενώ η τιμή και η ανδρεία τους είναι τα πιο πολύτιμα αγαθά τους. Έτσι, αναπαρίστανται γυμνοί, με μόνα τους όπλα την περικεφαλαία, την ασπίδα, το δόρυ και το μανδύα τους, γελάνε μπροστά στον κίνδυνο και κανείς τους δε γυρνά ποτέ την πλάτη στον εχθρό.
Οι Πέρσες παρουσιάζονται παρηκμασμένοι, υποτελείς σε έναν άνθρωπο ο οποίος διατείνεται ότι είναι όχι μόνο βασιλιάς τους, μα θεός τους, ενώ κυβερνά με το φόβο και όχι με το σεβασμό. Ο πλούτος και τα υλικά αγαθά είναι το μεγαλύτερο ιδανικό τους κι έτσι τους βλέπουμε με φανταχτερά ρούχα, κοσμήματα και βαμμένα πρόσωπα. Ο ίδιος ο Ξέρξης είναι καλυμμένος απ' την κορφή ως τα νύχια με χρυσάφι, πάνω σε έναν επίσης χρυσό θρόνο, υποβασταζόμενο από δεκάδες δούλους.

Ο οπτικοακουστικός τομέας είναι χωρίς αμφιβολία το δυνατό χαρτί της ταινίας. Η σκηνοθεσία είναι σφιχτή και σίγουρη, δε χάνει λεπτό από τη χαοτική δράση που απεικονίζεται, τα γεγονότα παραμένουν καθαρά ακόμη και μέσα στη χειρότερη σφαγή. Το μοντάζ είναι έξοχο, ενώ τα ψηφιακά σκηνικά κόβουν την ανάσα, καθώς το μοντέλο του γυρίσματος του Sin City φτάνει σε νέα ύψη. Οι ερμηνείες είναι δυνατές, δεν υπάρχει κάποια παραφωνία στον τομέα αυτό, λαμβάνοντας υπ' όψη και τις απαιτήσεις των ρόλων. Όλοι οι ηθοποιοί χρησιμοποιούν έντονη θεατρικότητα στους ρόλους τους, άλλωστε πολλά σημεία της ταινίας θυμίζουν θεατρική παράσταση. Ο Λεωνίδας του Gerard Butler είναι μια φιγούρα που ήδη έχει πάρει τη θέση της δίπλα στον William Wallace, τον Maximus Decimus Meridius και τους υπόλοιπους λεπιδοφόρους ήρωες της κινηματογραφικής αρχαιότητας, ενώ και ο Rodrigo Santoro καταφέρνει να ξεπεράσει την υπερβολή της εμφάνισής του και να πλάσει έναν εντυπωσιακό και φοβερό Ξέρξη.

Τα προβλήματα της ταινίας έρχονται όταν αποφασίζει να αποκλίνει από το υλικό απ' το οποίο πηγάζει. Η εισαγωγή της ιστορίας της βασίλισσας δε χρησιμεύει στην ιστορία παρά μόνο ως δικαιολογία να κάνει κάτι και η Lena Headey (η οποία παρ' όλα αυτά καταφέρνει να σταθεί στο ύψος του ρόλου μιας βασίλισσας), ενώ κοστίζει στην ταινία σε ρυθμό, καθώς κόβει συνεχώς ανάμεσα στις σκηνές της μάχης, η οποία πρέπει να είναι και το επίκεντρο εδώ. Επίσης, ορισμένες στυλιστικές υπερβολές ειδικά στο στρατό των Περσών είναι λίγο δύσκολο να ξεπεραστούν, εφόσον δεν υπάρχει λόγος για την παρουσία τους πέρα από το να αυξηθεί η φρίκη του κοινού για τον περσικό στρατό και να τονιστεί έτσι περισσότερο η ανδρεία των 300. Πράγμα το οποίο ωστόσο θα συνέβαινε έτσι κι αλλιώς, με αποτέλεσμα οι υπερβολές αυτές να ξεμένουν ως στιγμιαίες ιδιοτροπίες του σκηνοθέτη να προσθέσει πάνω στο αρχικό υλικό.

Το comic για μένα προσωπικά αποτελεί ένα απο τα αριστουργήματα της 9ης Τέχνης. Η ταινία χάνει στα σημεία μόνο και μόνο επειδή δεν εμπιστεύτηκε αρκετά το υλικό από το οποίο προήλθε. Παρ' όλα αυτά, παραμένει εμπειρία, ένα οπτικοακουστικό tour-de-force, ήδη κλασσικό στο είδος του.

Μετά απ' όλα αυτά πάντως, εγώ έχω μια ιδέα για τη μετέπειτα καριέρα μου. Θα ασχοληθώ με την οργάνωση avant premiere events στην Ελλάδα. Απ' ό,τι είδα, το μόνο που θα πρέπει να κάνω είναι ένα προσεγμένο slideshow, να νοικιάσω ένα φτηνό σκηνικό, να προσλάβω έναν ικανό αριθμό ανθρώπων που θα φροντίσω να μην είναι ενημερωμένοι για τίποτα απολύτως, δε θα ξοδέψω χρήματα για κορδέλες για ουρές, αφού μια χαρά λειτουργούν οι Έλληνες σαν μπούγιο, και αφού φαίνεται ότι, αντίθετα από τους νόμους της φυσικής, είναι δυνατόν να περάσεις 1000 άτομα μέσα από μια είσοδο πλάτους 30 cm, και δε χρειάζεται να μπω και στον κόπο να αναθέτω και θέσεις στους θεατές, μια και έχουμε 1983 και το "καθήστε όπου βρείτε" λειτουργεί τέλεια.

It's genius, I tell you!

5 comments:

ginger said...

Ευγε Mac, από τα καλύτερα posts που έχουν γραφτεί στο TTF. Η αδελφή μου διάβασε σήμερα την εμπαθή και ακροδεξία κριτική του Αθηνοράματος & αποφάσισε να τσεκάρει μόνο τις κριτικές σου στο Blog.
Νομίζω οτι το art direction της ταινίας ήταν απλά ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ. Η "στυλιζαρισμένη" βία που χαρακτηρίζει τα βιβλία του Miller αποδόθηκε καταπληκτικά και η ταινία ήταν πραγματικό χάρμα οφθαλμών, ακόμα και για εμάς τους δύσμοιρους που την είδαμε από την πρώτη σειρά! Άλλωστε, το «λακωνίζειν» των σπαρτιατών συνάδει απόλυτα με τον πυκνό και επιγραμματικό λόγο των κόμικς. Πάντως, αυτό που με τρελαίνει στα κόμικς του Miller είναι ότι, ενώ σε γενικές γραμμές η βία στις ταινίες (όπως και στη ζωή βέβαια) με αηδιάζει αφάνταστα, στο 300 και στο Sin City είχα ένα τελείως πολεμοχαρές feeling τύπου «ξεκοίλιασε-τον-καριόλη». Wicked!
Να δούμε πότε θα βρεθεί σκηνοθέτης της προκοπής για τον αγαπημένο μου Corto Maltese!
Όσο για τις στιλιστικές υπερβολές στην απεικόνιση των Περσών, καταγγέλλω τον στιγματισμό του Piercing ως σημάδι μηδισμού. Λίγο άσχετο με την ταινία, αλλά ως παλιά fan του αθλήματος (καταραμένα εργασιακά dress codes!) δεν μου άρεσε που οι «κακοί» φόραγαν πολλά σκουλαρίκια.
Υ.Γ.: Πολύ καλή η στρατηγική επιλογή καριέρας. Στα πρώτα σου βήματα, πάρε για βοηθό τον φίλο σου τον Provolone, ο οποίος την επόμενη μέρα τους έκανε θεούς στο newsletter. Να φανταστείς ότι έκανε λόγο για «πλήθος πολιτικών και καλλιτεχνών» (-«που τους είδες ρε Provolone τους πολιτικούς;» -«Στο δελτίο τύπου!»)

Provolone said...

Ο τυπάς στο Chief Report το βαθμολόγησε με A και ο Box Office Guru, ο οποίος σπανίως πέφτει έξω στις προβλέψεις του, υπολογίζει ότι το "300" θα "σφάξει" το τριήμερο (στις Η.Π.Α.μόνο) γύρω στα 38 εκατ. δολλάρια! Καθόλου άσχημα. Άντε και prequel με...ξύλινα τείχη και τον χολιγουντιανό Θεμιστοκλή να δηλώνει "πάταξον μεν, άκουσον δε". Χού-χα!

CitizenMac said...

Ευχαριστώ ταπεινά την αδελφή σου, Ginger! Την καλύτερη δουλειά θα κάνει - άλλωστε, όπως δείχνει και το τελευταίο σου post, το TTF αποδεικνύεται εγκυρότατο και πάντοτε ενημερωμένο! (χε χε, γλυψ γλυψ!)

Όσο για τα του piercing, παρ' ό,τι δηλώνω οπαδός του σπορ (στις γυναίκες, εγώ μια φορά το αυτί μου είπα να τρυπήσω, κι ο Provolone δε με περίμενε! :P), μπορώ να καταλάβω το σκεπτικό του να απεικονίσει τους Πέρσες μ'αυτό τον τρόπο, καθώς το piercing, και μάλιστα σ'αυτή την έκταση, θεωρείται ακόμη αρκετά taboo στη Δύση και συνεισφέρει στο να δημιουργήσει ένα unease στους θεατές.

Σχετικά με Corto Maltese, δεν ξέρω για σκηνοθέτη της προκοπής, αλλά έχεις υπ' όψη τα δύο animated που βγήκαν;

http://www.imdb.com/title/tt0259134/
και
http://www.imdb.com/title/tt0493226/

Provolone, θέλουμε το newsletter! Και franchise Περσικοί Πόλεμοι ΤΩΡΑ!

Alexander the quite good said...

Για το piercing αν θέλετε την δική μου άποψη, ήταν απόλυτα δικαιολογημένο, καθώς είναι γνωστή η αγάπη των Περσών στα κοσμήματα, και αφού πήγαιναν για over the top αναπαράσταση, δεν υπήρχε καλύτερος τρόπος να δείξουν αυτή την αγάπη τους για το χρυσό.

ginger said...

Ε καλά, μια κουβέντα είπα κι εγώ, θέμα το κάναμε, χεχε! Η αναπαράσταση των Περσών "έστεκε" αισθητικά, απλά εγώ είμαι λίγο υποκειμενική. Να ξέρατε πόσο καιρό μου πήρε να κάνω τους μεγαλύτερης ηλικίας Έλληνες να με αντιμετωπίζουν ως κανονικό άνθρωπο! Ώρα είναι να αρχίσουν πάλι οι γιαγιαδες να με στραβοκοιτάζουν στο μετρό, αν τύχει να σηκωθεί λίγο η μπλούζα μου!