Αγώνας διαρκείας

Λιγότερες από 12 ώρες μας χωρίζουν από την επίσημη κήρυξη της απεργίας του Writers' Guild of America, της αμερικανικής ένωσης των σεναριογράφων για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Από τις 00:01 της 5ης Νοεμβρίου 2007 που θα ξημερώσει στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ, οι σεναριογράφοι όλης της χώρας θα σβήσουν τα laptop τους, θα βάλουν στην άκρη τις γραφομηχανές τους και θα αφήσουν κάτω τα μολύβια τους, μέχρι νεωτέρας, κάτι που έχει να συμβεί από το 1988, όταν η απεργία των σεναριογράφων διήρκεσε 22 μήνες εβδομάδες. Στην κίνηση αυτή, που αν τελικά προχωρήσει και διαρκέσει θα ταράξει συθέμελα το χώρο της βιομηχανίας του θεάματος, αναγκάζονται να προβούν τα μέλη του WGA αφού οι διαπραγματεύσεις με την Ένωση Παραγωγών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης (AMPTP) κατέληξαν σε πλήρες αδιέξοδο.

Και γιατί απεργούν; Για ό,τι συνήθως απεργεί ο κόσμος - περισσότερα λεφτά, περισσότερη αναγνώριση της δουλειάς τους. Βλέπετε, αυτή τη στιγμή ένας τυπικός σεναριογράφος αφού παραδώσει τη δουλειά του, έχει να προσμένει τα έσοδα των residuals, δηλαδή τα ποσοστά των εισπράξεων που θα φέρει η δουλειά αυτή, είτε πρόκειται για τηλεοπτική σειρά, είτε κινηματογραφική ταινία. Τα ποσοστά ενός σεναριογράφου από την πώληση ενός DVD για παράδειγμα, είναι γύρω στα 4 cents.

Πιο σημαντικό όμως από την αύξηση αυτών των ποσοστών για τα μέλη του WGA είναι η αναγνώριση από την AMPTP του δικαιώματός τους για ποσοστά α) από την αναμετάδοση της δουλειάς τους στο Internet και στα νέα media (i-pods, mobiles, κλπ.) και β) από την δημιουργία original υλικού για αυτά τα μέσα. Με δυο λόγια, το WGA θέλει ουσιαστικά την αναγνώριση της δουλειάς των μελών του σ' αυτό τον τομέα και τη μελλοντική τους εξασφάλιση σε μια αναπτυσσόμενη αγορά η οποία όχι μόνο αποτελεί χρυσωρυχείο για τα studios, αλλά και που πολύ πιθανό να αποτελέσει το μονόδρομο μέσω του οποίου θα φτάνει αυτό το υλικό στο κοινό. Δεν είναι λοιπόν καθόλου παράξενο που τα studio δεν έχουν σκοπό να παραδώσουν μερίδιο του ελέγχου αλλά και των κερδών που θα επέλθει από αυτά τα μέσα. Φυσικά, η επίσημη δικαιολογία των studio, σύμφωνα με την επίσημη δήλωση της AMPTP είναι ότι τα αιτήματα του WGA τους "εμποδίζουν από το να πειραματιστούν με τον προγραμματισμό και τα επιχειρηματικά μοντέλα των New Media." Τα συμπεράσματα ανήκουν στον καθένα μας.

Οι σπασμωδικές κινήσεις των studio βεβαίως δεν προκαλούν έκπληξη, καθώς βρίσκονται στο κατώφλι μιας εποχής όπου το Internet και τα νέα Media έχουν αλλάξει το τοπίο ριζικά και αντιμετωπίζουν το πολύ αληθινό γεγονός ότι τα επιχειρηματικά μοντέλα στα οποία βασίζονται τόσα χρόνια τώρα, πρέπει να πεταχτούν από το παράθυρο και -γκουλπ!- να δουλέψουν για να αναπτύξουν καινούρια. Και στην πορεία μπορεί να χρειαστεί -ξανά γκουλπ!- να παραχωρήσουν ευνοϊκότερους όρους στους καλλιτέχνες οι οποίοι παράγουν το προϊόν που αποφέρει ακριβώς αυτά τα κέρδη που τα studio δεν θέλουν να αποχωριστούν. Όπως ακριβώς και η δισκογραφική βιομηχανία, προτιμούν να φρενάρουν εντελώς την ανάπτυξη σε αυτούς τους τομείς παρά να ρισκάρουν το γεγονός ότι θα χρειαστεί να πληρώσουν λίγα παραπάνω στους ανθρώπους χωρίς τους οποίους θα είχαν να πουλήσουν αέρα κοπανιστό.

Εδώ στην Ελλάδα φυσικά, τις συνέπειες των παραπάνω θα νιώσουμε μόνο όσοι παρακολουθούμε τακτικά τηλεοπτικές σειρές εξ Αμερικής, οι οποίες θα συνεχίσουν μέχρι να εξαντληθούν τα σενάρια που έχουν ήδη γραφτεί. Έτσι, όσοι απολαμβάνετε αυτή τη στιγμή το Heroes, το Prison Break, το Lost και τα λοιπά, ετοιμαστείτε για ένα μεγάλο διάλλειμμα κάπου προς τα Χριστούγεννα (η 4η σαιζόν του Lost που προγραμματιζόταν να ξεκινήσει αρχές 2008 τώρα μάλλον θα πάει πιο πίσω, καθώς πολύ λίγα σενάρια είναι έτοιμα, ενώ το Heroes αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο να τερματίσει την τωρινή σαιζόν του στη μέση κάπου το Δεκέμβριο). Το ίδιο ισχύει και για talk shows όπως του Jay Leno και του David Letterman, αλλά και για το The Daily Show του Jon Stewart, ενώ τα αμερικανικά κανάλια θα γεμίσουν, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, με reality shows (όσα τουλάχιστον δεν απασχολούν σεναριογράφους σε μεγάλο βαθμό) και επαναλήψεις. Πιο άνετα θα είναι τα πράγματα στο σινεμά, καθώς τελειωμένα σενάρια προς παραγωγή υπάρχουν πάντοτε στα ντουλάπια του Hollywood, αν και οι παραγωγές θα αναγκαστούν να ξεχάσουν πράγματα όπως τα on-site rewrites.

Μια τέτοια συνδικαλιστική κίνηση, φυσικά, στην Ελλάδα του 2007 όπου οι δημόσιοι (κυρίως) υπάλληλοι κάθε είδους απεργούν κάθε Δευτέρα-Τετάρτη-Παρασκευή, διεκδικώντας το δικαίωμά τους να δουλεύουν λιγότερο και να αμοίβονται περισσότερο και ο συνδικαλισμός του ιδιωτικού τομέα είναι το ανέκδοτο της δεκαετίας, δε λέει και πολλά και ούτε θα πει παρά μόνο αν στερέψουμε από ταινίες στα σινεμά. Και ακόμα και τότε έχουμε DVD. Ή τις ταινίες που κατεβάσαμε ήδη. Αναρωτιέμαι εάν η ΕΣΕ εδώ αποφάσιζε μια παρόμοια απεργία διεκδικώντας καλύτερες αμοιβές για τα μέλη της (προς το παρόν τα ποσοστά αποφασίζονται "μεταξύ των συμβαλλομένων" μερών κατά την παραγωγή) τι αποτέλεσμα θα είχε.

Περιμένοντας πάντως να δούμε αν τελικά η απεργία θα πάει σύμφωνα με το σχέδιο, καλύτερα να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε ποιες παλιές σειρές μας έχουν ξεφύγει - ας πούμε εγώ ποτέ δεν τέλειωσα τα X-Files, ούτε το Angel. Και υπάρχουν και εκείνες οι πρώτες σαιζόν του The Shield. Χμμ...

UPDATE: It has begun. Τώρα κατεβαίνουμε στο υπόγειο και βλέπουμε πόσο θα κρατήσει.